HISTORY
|
30 Mayıs 1926 tarihinde Cumhuriyetimizin Kurucusu Ulu Önder Atatürk’ün talimatları ve Başvekaletin teklifleriyle 30 Mayıs 1926 tarihinde Giresun’da bir Fındık Borsası’nın kurulması kararı verilmiştir. ORJİNAL METİN  BAŞVEKÂLET Kâlem-i Mahsûs Müdîriyeti Aded: 3657 Giresun’da te’sîs edilecek olan Fındık Borsası idâre-i dâhiliyesinde tatbîk edilmek üzere Ticaret Vekâleti’nce tanzîm ve tevdîʻ edilmiş olan merbût taʻlîmâtnâmenin merʻiyete vazıʻı, vekâlet-i müşârün-ileyhânın 25 Mayıs [1]926 târîh ve 4197-130 numerolu tezkiresiyle vukûʻ bulan teklîfi üzerine, İcra Vekilleri Hey’eti’nin 30 Mayıs [1]926 târîhli ictimâʻında tasvîb ve kabûl olunmuşdur.
30 Mayıs [1]926
Re’îs-i Cumhur Gazi [Mustafa Kemal Paşa] [imza] Başvekil İsmet [imza]–Adliye Vekili [imza]–Müdafaa-i Milliye Vekili [imza]–Bahriye Vekili [imza]–Dâhiliye Vekili [imza]–Hariciye Vekili[Dr. Tevfik Rüştü Beyefendi içtima esnasında bulunmadı]–Maliye Vekili [Hasan Hüsnü Beyefendi içtima esnasında bulunmadı]– Maarif Vekaleti Vekili [imza]–Nafıa Vekili [imza]–Ziraat Vekâleti Vekili [imza]–Ticaret Vekili [imza]–Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili [imza] | |
 İlk Borsa binası temel atma töreni |  Eski Fındık Pazarı |
|
Bu kararı takiben İsmail AYKUTOĞLU'nun Başkanlığında, Mehmet ERGUN, Ömer Lütfü DURALİ, Avni ORMANCI ve Osman Nuri GÜREL'den meydana gelen kurulun teşebbüsleriyle 1 Ağustos 1926 tarihinde Giresun Ticaret Borsası kurularak, Fındık ticaretindeki ilk borsa işlemlerinin başlatıldığı merkez haline gelmiştir. Borsamızın ilk komiseri Ahmet Nuri ÇİMŞİT'tir. Cumhuriyet tarihi boyunca fındık üretiminin ve ticaretinin gelişmesi için her türlü mevzuat, kanun ve yönetmeliklerin düzenlenmesi için çalışmalar yapmış ve çeşitli kurumlarla ortaklaşa bilimsel, ekonomik, finansal, eğitim ve araştırma faaliyetleri yürütmüştür. Bu yönüyle diğer fındık borsaların gelişmesine öncülük yapmıştır. 
Devlet müdahale alımlarının başladığı 1970'li yıllara kadar, salon satışını başarı ile yürütmüştür. Bu tarihten sonraki dönemlerde devletin destekleme alım politikaları neticesinde piyasa üzerindeki etkinliğini kaybetmiştir. Bu süre içinde fındık ihracatından destekleme fiyat istikrar fonu altında yüksek fonlar getirilmiştir. Devlet adına destekleme alımı yapan kurum ve kuruluşların fındık politikalarını kötü ve bilinçsiz yönetmeleri fındıkta arz talep dengesini bozmuş. Bu durum, bir yandan fındık piyasalarında büyük spekülasyonlara neden olmuş, diğer yandan devlet hazinesine büyük zararlar vermekteydi.Bu süreçte, Borsamız, her platformda, üretici – tüccar(ihracatçı) – devlet menfaatlerini gözeterek fonun kaldırılması, fındık destekleme alımlarında gerekli olan politikaların belirlenmesi, vergi ve stopaj düzenlemeleri konusunda etkili ve başarılı çalışmalar yürütmüştür. Destekleme fiyat istikrar fonunun düşürülmesi, çeşitli vergi ve stopaj düzenlemelerinin yapıldığı 1990'lı yıllardan sonraki dönemlerde, devletin verdiği yüksek taban fiyatları fındık dikim alanlarının artmasına ve böylece devletin desteklediği stok fazlasının çoğalmasına sebep vermiştir. Bu yüksek maliyetli stok fazlalıkları, ihracatı olumsuz yönde etkilemiş, yine devletimize büyük zararlar vermiştir. Bu süreç, 15 Temmuz 2009 tarihinde açıklanan Fındık Stratejisi uygulamasına göre devletin destekleme ve müdahale alımından vazgeçmesi, fındığın serbest piyasalara bırakılması, arz ve talep dengeleri üzerinde spekülatif etkilere sebep olmuştur. Bu noktada, Borsaların önemi bir kez daha ön plana çıkmıştır. Giresun Ticaret Borsası olarak; 1990'lı yılların başından beri, fındık borsası kurulması konusunda her platformda çalışmalar yürütülmüş, 2005 yılında “5300 sayılı Tarım ürünleri Lisanslı depoculuk kanunu” ve “Ürün ihtisas borsaları yönetmeliği” çıktıktan sonra bu konuda çalışmalar başlatılmıştır. Bunun neticesinde düzenlenen “Fındık Lisanslı Depo Yönetmeliği Taslağı” Bakanlığa bildirilmiş ve yönetmeliğin çıkarılmasına katkı sağlanmıştır. Diğer taraftan; Lisanslı depo ve spot borsa kurulumu için proje faaliyetlerine başlanmış ve 2006 yılında projesi hazırlanmıştır. Proje çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarında tanıtılmış ve fındık lisanslı deposunun teknik özelliklerinin nasıl olması gerektiği anlatılmıştır. Ancak, proje gerekli ilgiyi ve yatırım desteğini bulamamıştır. T.C.Sanayi ve Ticaret Bakanlığının otoritesinde yürütülen AB IPA Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı çerçevesindeki hibe fona; “Fındık Lisanslı Deposu ve Fındık Pazar Yeri Kurulması” projesi adı altında başvuruda bulunulmuş ve bu proje, ilgili programa sunulan 532 proje arasından seçilen 47 proje arasından 9.3 Milyon EURO bütçe ile en büyük hibe bütçeyi almaya hak kazanmıştır. Bu aşamadan sonra, Borsamız bünyesinde, AB Proje Geliştirme ve Uygulama Ofisi kurulmuş ve proje faaliyetlerinin yürütülmesi çalışmalarına devam edilmiştir. Ofisin kurulmasına müteakip çeşitli kamu kurum ve kuruluşları ile AB Hibe programları için çalışmalar başlatılmıştır. TÜBİTAK-MAM'ın yürüttüğü INNOFOOD CENTER projesine yerel ortak olmak, Giresun Üniversitesi ile Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi için El Çikolataları Eğitim Projesi hazırlamak bunlardan bir kaçıdır. Giresun Ticaret Borsası bu çalışmalara yaptığı ve yapacağı çalışmalardan dolayı fındık bölgesinde güçlü ve hak ettiği bir konuma gelmiş ve öncü olmuştur. | |